تخم کتان نیوشا (دوی پک۲۰۰ گرمی)

توضیحات

اگر قصد خرید تخم کتان نیوشا دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً توضیحات درج شده در این صفحه رو مطالعه کنید. می‌توانید تخم کتان نیوشا را از سایت ما تهیه کنید. تخم کتان با پروانه بهداشت (۱۶/۲۱۹۲۰) از محصولات شرکت نیوشا داریان است، در ادامه از خواص تخم کتان گفته ایم.

تخم کتان

برخی آن را یکی از قوی‌ترین غذاهای گیاهی روی کره زمین می‌دانند. شواهدی وجود دارد که ممکن است به کاهش خطر بیماری قلبی، سرطان، سکته مغزی و دیابت کمک کند. این یک سفارش بسیار بلند برای یک دانه کوچک است که قرن‌ها در اطراف وجود داشته است.

بذر کتان در اوایل ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد در بابل کشت می‌شد. در قرن هشتم، شاه شارلمانی چنان به فواید بذر کتان برای سلامتی اعتقاد داشت که قوانینی را تصویب کرد که مردم را ملزم به مصرف آن می‌کرد.

بذر کتان در انواع غذاهای امروزی از کراکر گرفته تا وافل منجمد گرفته تا بلغور جو دوسر یافت می‌شود. شورای کتان تخمین می‌زند که نزدیک به ۳۰۰ محصول جدید مبتنی بر کتان تنها در سال ۲۰۱۰ در ایالات متحده و کانادا عرضه شد. نه تنها تقاضای مصرف کنندگان برای بذر کتان رشد کرده است، بلکه استفاده کشاورزی نیز افزایش یافته است. بذر کتان چیزی است که برای تغذیه تمام جوجه‌هایی که در حال تخم‌گذاری هستند با سطوح بالاتر اسیدهای چرب امگا ۳ استفاده می‌شود.

اگرچه دانه کتان حاوی انواع اجزای سالم است، اما شهرت اولیه سلامت خود را مدیون سه مورد از آن‌ها است:

• اسیدهای چرب ضروری امگا ۳، چربی‌های «خوب» که اثرات مفیدی برای سلامت قلب دارند. هر قاشق غذاخوری دانه کتان آسیاب شده حاوی حدود ۱.۸ گرم امگا ۳ گیاهی است.
• لیگنان‌ها که هم دارای استروژن گیاهی و هم ویژگی آنتی اکسیدانی هستند. بذر کتان ۷۵ تا ۸۰۰ برابر بیشتر از سایر غذاهای گیاهی لیگنان دارد.
• فیبر. دانه کتان دارای هر دو نوع محلول و نامحلول است.

خواص تخم کتان نیوشا

تخم کتان نیوشا دارای خواص زیادی از جمله، بهبود عملکرد قلب و عروق، تنظیم کلسترول خون، کاهش سطح‌تری گلیسیرید خون، تنظیم فشار خون، تنظیم قند خون، بهبود عملکرد کبد، رفع یبوست، کاهش اشت‌ها، بهبود عملکرد مجاری تنفسی و ریه، ضد افسردگی، بهبود عملکرد کلیه، ضد التهاب، تسکین علائم یائسگی، ضد پیری، تقویت مو و ترمیم و جلوگیری از پیری پوست می‌باشد و در ادامه خواص تخم کتان نیوشا رو به صورت کامل شرح می‌دهیم.

خواص تخم کتان نیوشا برای قلب

به نقل از newshadrinks اسیدهای چرب اُمگا-۳، به خصوص ایکوزاپنتائنوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA)، مواد مغذی مهمی هستند. شواهد حاصل از مطالعات انسانی و حیوانی نقش مفید اسیدهای چرب اُمگا-۳ را در پیشگیری و مدیریت بیماری‌های قلبی و عروقی نشان می‌دهند.

تخم کتان اخیراً در حوزه بیماری قلبی – عروقی مورد توجه قرار گرفته است چون یکی از غنی‌ترین منابع شناخته شده برای ALA (۱۰) (اسیدچرب پیش‌ساز سایر اسیدهای چرب چندغیراشباع اُمگا-۳ مثل EPA و DHA (۳) )، لیگنان‌ها (نوعی استروژن گیاهی) و فیبر محلول است.

مطالعات انسانی نشان داده‌اند تخم کتان می‌تواند غلظت کلسترول کل و کلسترول بد (LDL)، جذب گلوکزِ (قند خون) بعد از غذا و برخی از نشانگرهای التهاب را تا حدی کاهش و میزان اسیدهای چرب ضروری اُمگا –۳ شامل ALA و EPA در خون را افزایش دهد.

لیگنان اصلی تخم کتان نیوشا (SDG) تجمع چربی کبدی و احشایی (چربی شکمی) ناشی از رژیم غذایی پرچرب را کاهش داده و چربی خون بالا، کلسترول خون بالا، افزایش غیرطبیعی انسولین (هایپرانسولینمی) و افزایش غیرطبیعی لپتین (هایپرلپتینمی) در خون را بهبود می‌دهد. (هایپرلپتینمی، چربی بدن را افزایش داده و اشت‌ها را تحریک می‌کند.) این اثرات می‌توانند از چاقی جلوگیری کرده و خطر بیماری‌های قلبی – عروقیِ مرتبط با بیماری‌های نشأت گرفته از سبک زندگی مانند دیابت، آترواسکلروزیس (گرفتگی عروق یا تصلب شرایین) و فشار خون بالا را کاهش دهند.

تنظیم کلسترول خون / کاهش سطح‌تری گلیسیرید خون

در مطالعات انسانی، تجویز روزانه ۱۵ گرم تخم کتان به مدت ۳ ماه به کاهش‌تری گلیسرید و کلسترول بد (LDL)، بدون هیچ تغییری در کلسترول خوب (HDL)، منجر شد. همچنین، گزارش شده است که مصرف روزانه ۵۰ گرم تخم کتان به مدت ۴ هفته، کلسترول LDL جوانان سالم را تا ۸٪ کاهش داد.

در سال ۲۰۱۲، محققین اثر مصرف ۵ گرم فیبر تخم کتان به مدت یک هفته (سه مرتبه در روز) به شکل نان یا نوشیدنی را بر لیپیدهای خون (کلسترول کل، LDL، HDL، تری گلیسرید و…) و دفع چربی از طریق مدفوع در جوانان سالم آزمایش کردند. در این آزمایش، فیبر تخم کتان به دو صورت مصرف شد:

۱.۳۰ دقیقه قبل از هر سه وعده غذایی، آن را به شکل پودر با آب و شربت تمشک مخلوط و بلافاصله مصرف کردند.

۲) آن را به شکل نان پخته و در هر سه وعده غذایی مصرف کردند.

هم نان و هم نوشیدنی تخم کتان نیوشا ، منجر به کاهش کلسترول کل و کلسترول LDL خون و افزایش دفع چربی شدند، اما نوع غذا و یا شکل فرآوری آن در میزان این تغییرات مهم است؛ با مصرف نوشیدنی تخم کتان، دفع چربی از طریق مدفوع تا ۵۰ درصد افزایش یافت. نان و نوشیدنی تخم کتان، به ترتیب کلسترول کل را تا ۷ و ۹ درصد و کلسترول بد را تا ۱۲ و ۱۵ درصد کاهش دادند. این نتایج این فرضیه را تأیید می‌کند که مصرف تخم کتان برای جلوگیری از پیشرفت گرفتگی عروق (بسته شدن رگ‌های خونی) مؤثر است.

خواص تخم کتان نیوشا برای فشار خون

تخم کتان نیوشا حاوی اسیدهای چرب اُمگا-۳، لیگنان‌ها و فیبر است که با هم برای بیماران قلبی – عروقی مفید هستند. در سال ۲۰۱۳، در مطالعه‌ای، بیماران مبتلا به فشار خون بالا، به مدت ۶ ماه هر روز غذاهایی را مصرف کردند که حاوی ۳۰ گرم تخم کتان آسیاب شده بود. مشاهده شد که هم فشار خون سیستولیک آن‌ها (عدد اول یا عدد بالا) و هم فشار خون دیاستولیک (عدد دوم یا عدد پایین) به میزان قابل توجهی کاهش یافت.

همچنین، محققین دریافتند که میزان ALA (نوعی اسید چرب اُمگا-۳) و لیگنان‌ها در خون بیماران، ۲ تا ۵۰ برابر افزایش یافته بود. همین محتوای اسید چرب ALA و لیگنان موجود در تخم کتان نیوشا این اثر ضد پرفشاری خون را ایجاد می‌کنند. التهاب و رادیکال‌های آزاد در ایجاد فشار خون بالا نقش دارند؛ اسید چرب ALA ضدالتهاب است و لیگنان عملکرد آنتی اکسیدانی دارد.

خواص تخم کتان نیوشا برای قند خون

فیبرهای رژیمی، لیگنان‌ها و اسیدهای چرب اُمگا-۳ موجود در تخم کتان نیوشا از احتمال ابتلا به بیماری دیابت جلوگیری می‌کنند. براساس مطالعات، افزودن تخم کتان به غذا شاخص گلایسمی (GI) مواد غذایی را کاهش داد. غذاهایی با شاخص گلایسمی پایین (کمتر از ۵۵) به‌تدریج سطح قند خون و انسولین را افزایش، و مقاومت به انسولین و احتمال ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهند.

همچنین، براساس برخی شواهد، خوردن تخم کتان نیوشا به دلیل محتوای بالای فیبر محلولش، می‌تواند سطح قند خون را بعد از غذا کاهش و سطح انسولین را افزایش دهد. (۱۸) این مشاهدات محققان را بر آن داشت تا اثربخشی مکمل تخم کتان را در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ بررسی کنند.

آن‌ها دریافتند که افزودن ۱۰ گرم پودر تخم کتان به رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ برای یک دوره ۱ ماهه، قند خون ناشتای آن‌ها را تا ۱۹.۷ درصد و میانگین قند خون طی ۲ تا ۳ ماه اخیر (HbA1c) را تا ۱۵.۶ درصد کاهش داد. این ویژگی می‌تواند به‌دلیل میزان کم کربوهیدرات‌های گلایسمیک و میزان زیاد فیبرهای رژیمی تخم کتان باشد. (کربوهیدرات‌های گلایسمیک نشاسته و قندهایی هستند که در روده کوچک جذب و هضم شده و قند خون را افزایش می‌دهند.)

در مطالعه‌ای دیگر، به مدت دو ماه به زنان مبتلا به دیابت روزانه ۱۵ و ۲۰ گرم پودر تخم کتان دادند؛ میزان قند خون بعد از غذا در آن‌ها، به ترتیب، تا ۷.۹ و ۱۹.۱ درصد کاهش یافت. همچنین، در مطالعه‌ای روی موش‌های صحرایی، مشاهد شد که لیگنان اصلی تخم کتان نیوشا  (SDG) در به‌تعویق انداختن پیشرفت بیماری دیابت مؤثر است.

خواص تخم کتان نیوشا برای کبد

در سال ۲۰۱۶، محققین اثر مکمل تخم کتان را بر بیماری کبد چرب غیرالکلی (تجمع چربی اضافی در کبد به دلایلی غیر از مصرف الکل) بررسی کردند. ۵۰ بیمار مبتلا به کبد چرب غیرالکلی به دو گروه تقسیم شدند و به مدت ۱۲ هفته:

۱) فقط یک برنامه اصلاح سبک زندگی دریافت کردند؛ یا

۲) علاوه بر دریافت برنامه اصلاح سبک زندگی، روزی ۳۰ گرم تخم کتان قهوه‌ای آسیاب شده هم مصرف کردند.

در پایان مطالعه، وزن بدن، آنزیم‌های کبدی، مقاومت به انسولین، فیبروز و استئاتوز کبدی در هر دو گروه به میزان قابل توجهی کاهش یافت، اما این کاهش در افرادی که مکمل تخم کتان مصرف کرده بودند چشمگیرتر بود. در نتیجه، مصرف مکمل تخم کتان همراه با اصلاح سبک زندگی، نسبت به صرفاً اصلاح سبک زندگی، برای مدیریت بیماری کبد چرب غیرالکلی مؤثرتر است.

به شما پیشنهاد میکنیم مقاله “دمنوش نیوشا برای کبد چرب” را مطالعه کنید.

خواص تخم کتان نیوشا برای یبوست

تخم کتان نیوشا هم در افراد سالم و هم در افراد مبتلا به یبوست، اثر ملیّن دارد. لیگنان‌ها و اسیدهای چرب اُمگا-۳ موجود در تخم کتان نیوشا از طریق فعالیت سینرژیکی لیگنان‌ها، فیبر و اسیدهای چرب اُمگا-۳ برای جلوگیری و کاهش سرطان روده بزرگ، کنترل یبوست و اسهال مؤثر هستند.

در سال ۲۰۱۸، به‌منظور بررسی اثر تخم کتان پخته شده بر یبوست، مطالعه‌ای را انجام دادند. ۵۳ بیمار مبتلا به یبوست به مدت ۱۲ هفته روزی ۲ مرتبه، بیسکوئیت‌هایی حاوی ۱۰ گرم تخم کتان مصرف کردند. محققین نتیجه گرفتند که مصرف این بیسکوئیت‌ها به عنوان میان وعده برای کاهش علائم یبوست آن‌ها مفید است.

کاهش اشتها

در سال ۲۰۱۲، در مطالعه‌ای اثر مکمل‌های فیبر رژیمی موجود در تخم کتان نیوشا را بر سرکوب اشت‌ها و میزان غذای مصرفی بررسی کردند. مشاهده شد مصرف فیبر تخم کتان (۲.۵ گرم فیبر محلول) احساس سیری و پری شکم را افزایش و اشت‌ها و میزان غذای مصرفی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داد. همچنین، در سال ۲۰۱۳، مطالعه‌ای با هدف بررسی اثر فیبرهای رژیمی تخم کتان بر کاهش اشت‌ها در مردان جوان انجام شد. یافته‌های این مطالعه نیز نشان می‌دهد که فیبرهای رژیمی تخم کتان ممکن است اشت‌ها را کاهش دهند.

بهبود عملکرد مجاری تنفسی و ریه

ریه، عضوی است که به‌شدت به استرس اکسیداتیو (عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی اکسیدان‌های بدن) حساس است. به عقیده محققین، تخم کتان نیوشا می‌تواند یک ماده غذایی آنتی اکسیدانی مفید با مقدار زیادی اسیدهای چرب اُمگا-۳ و لیگنان‌ها باشد؛ ترکیباتی که خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی دارند.

به همین دلیل، در سال ۲۰۰۶، اثر رژیم‌های غذایی حاوی مقدار زیادی تخم کتان را در موش‌های مبتلا به آسیب ریوی حاد و التهاب بررسی کردند. این مطالعه نشان داد که تخم کتان می‌تواند التهاب ریه و پراکسیداسیون لیپید (تخریب چربی‌ها در اثر حمله رادیکال‌های آزاد) را کاهش دهد که به نقش محافظتی و درمانی تخم کتان در برابر آسیب ریه ناشی از استرس اکسیداتیو اشاره دارد.

ضد افسردگی

میزان کورتیزول در جریان خون افراد مبتلا به افسردگی بالاست؛ کورتیزول هورمونی است که توسط غدد فوق کلیوی در پاسخ به استرس تولید می‌شود. در سال ۲۰۱۳، در مطالعه‌ای خاصیت ضد افسردگی اسیدهای چرب اُمگا- ۳ و پلی فنول‌های تخم کتان را روی موش‌های در معرض استرس خفیف مداوم (CMS) بررسی کردند.

محققین دریافتند که مصرف عصاره تخم کتانی که حاوی پلی فنول‌ها و اسیدهای چرب اُمگا-۳ است، می‌تواند هم غلظت کورتیزول خون و هم تمام اثرات ناشی از احساس استرس خفیفِ مداوم مانند افسردگی را کاهش دهد. همچنین، در مطالعه دیگری روی موش‌ها، مشاهده شد که لیگنان تخم کتان نیوشا می‌تواند درمانی موثر برای افسردگی ناشی از یائسگی باشد.

بهبود عملکرد کلیه

فشار خون بالا برای اندام‌های مختلف از جمله کلیه‌ها مضر است. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که کمبود اسید چرب ضروری ALA منجر به فشار خون بالا می‌شود و مصرف روغن تخم کتان این روند را معکوس و فشار خون را طبیعی می‌کند. در سال ۲۰۱۳، در مطالعه‌ای اثر مطلوب رژیم غذایی حاوی تخم کتان را بر عملکرد کلیه موش‌های مبتلا به فشار خون بالا بررسی کردند.

برای این منظور، نشانگرهای عملکردی کلیه‌ها شامل نیتروژن اوره خون (BUN)، اوریک اسید (UA)، کراتینین و رنین در موش‌های مبتلا به فشار خون بالا که با رژیم غذایی حاوی تخم کتان تغذیه شده بودند، بررسی شد. نتایج نشان داد که رژیم غذایی حاوی تخم کتان نیوشا سطح نیتروژن اوره، اوریک اسید، کراتینین و رنین خون را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داد. داده‌های حاصل از این آزمایش اثر مطلوب تخم کتان در بهبود عملکرد کلیه در شرایط ابتلا به فشار خون بالا را نشان می‌دهند.

این اثر احتمالاً به واسطه محتوای آلفا-لینولنیک اسید (ALA، نوعی اسید چرب اُمگا-۳) و لینولئیک اسید (LA، نوعی اسید چرب اُمگا-۶) روغن تخم کتان است. براساس این مطالعه، تخم کتان نه تنها می‌تواند فشار خون را کاهش دهد، بلکه می‌تواند برای تغییرات ناشی از فشار خون بالا در عملکرد کلیه مفید باشد. علاوه‌براین، خواص ضدالتهابی اسیدهای چرب چند غیراشباع اُمگا-۳ می‌تواند کلیه‌ها را از آسیب محافظت کند.

ضد التهاب

مقدار بسیار زیاد اسیدهای چرب چند غیراشباع اُمگا-۶ و نسبت بسیار بالای اُمگا-۶ به اُمگا-۳ در رژیم‌های غذایی امروزی، عامل بروز بسیاری از بیماری‌ها مثل بیماری‌های قلبی – عروقی، سرطان، بیماری‌های التهابی و خودایمنی است، درحالیکه افزایش میزان اسید چرب چند غیراشباع اُمگا-۳ یا پایین بودن نسبت اُمگا-۶ به اُمگا-۳ می‌تواند از بروز این اثرات نامطلوب جلوگیری کند.

نسبت اسیدهای چرب اُمگا-۶ به اُمگا-۳ در رژیم‌های غذایی امروزی از ۱۰ به ۱ تا ۲۵ به ۱ متغیر است، درحالی که وزارت بهداشت کانادا نسبت ۴ به ۱ تا ۱۰ به ۱ را توصیه می‌کند. مصرف تخم کتان نیوشا، با افزایش مقدار اسیدهای چرب اُمگا-۳ بدن، نسبت اسیدهای چرب اُمگا-۶ به اُمگا-۳ را بهبود می‌دهد. بهتر است بدانید نسبت سالم اسیدهای چرب اُمگا-۶ به اُمگا-۳، نسبت ۱ به ۱ تا ۴ به ۱ است.

تسکین علائم یائسگی

در مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۷، زنانی که به‌مدت حداقل یک ماه، هفته‌ای ۱۴ مرتبه گَرگرفتگی (از علائم یائسگی) داشتند و برای تسکین علائم یائسگی خود از استروژن استفاده نمی‌کردند، به مدت شش هفته روزی دو بار، ۲ قاشق غذاخوری تخم کتان خردشده مصرف کردند. مشاهده شد با مصرف تخم کتان، تعداد گرگرفتگی‌ها در روز به نصف کاهش پیدا کرد؛ شدت گرگرفتگی آن‌ها نیز تا ۵۷ درصد کاهش یافت.

ضد پیری

به گفته متخصصان، تخم کتان نیوشا  برای به‌تعویق افتادن پیری مفید است. اُمگا-۳، ویتامین‌های گروه B و فیبرهای موجود در تخم کتان از طریق جوان نگه داشتن سلول‌ها، پیری را به‌تعویق می‌اندازند.

تقویت مو / ترمیم و جلوگیری از پیری پوست

تخم کتان نیوشا حاوی اسیدهای چرب ضروری مفید مانند ALA است. به همین دلیل، می‌تواند موها را درخشان‌تر، محکم‌تر و نسبت به آسیب مقاوم‌تر کند. همچنین، به‌دلیل دارا بودن ویتامین‌های گروه B، می‌تواند به کاهش خشکی مو و پوسته پوسته شدن کف سر کمک کند. تخم کتان می‌تواند آکنه، روزاسه و اگزما را نیز بهبود دهد.

دانستنی های تخم کتان

• برای جذب حداکثر مواد مغذی، توصیه اکثر متخصصین تغذیه مصرف تخم کتان به‌شکل آسیاب شده است تا تخم کتان کامل! زیرا شکل آسیاب شده آن راحت‌تر هضم می‌شود. تخم کتان کامل ممکن است از روده به صورت هضم نشده عبور کند که به‌معنی عدم دریافت تمام مواد مغذی آن است. (۳۹) تخم کتان آسیاب شده را می‌توان به‌تنهایی خورد؛ روی غلات، ماست و سایر مواد‌غذایی پاشید یا در پخت‌و‌پز استفاده کرد.
• مانند سایر منابع فیبر، تخم کتان را هم باید با مقدار زیادی آب یا مایعات دیگر مصرف کرد.
• از دیرباز، در ایران، از تخم کتان قهوه‌ای تفت داده شده در غذاها استفاده می‌کرده‌اند.
• آژانس نظارتی مکمل‌های دارویی آلمان (کمیسیون E) استفاده از تخم کتان را برای یبوست و التهاب پوست تأیید کرده است.
• تخم کتان اساساً حاوی لعاب و روغن است. لعاب استخراج شده از آن را به ملیّن‌ها و شربت‌های سرفه اضافه می‌کنند.
• اگر روغن تخم کتان با غذا مصرف شود، راحت‌تر جذب بدن می‌شود.
• تخم کتان مزه‌ بسیار لعابی (موسیلاژی) دارد اما کاملاً بدون بو است.
• منبع شناخته‌شده‌ اسیدهای چرب چند غیراشباع اُمگا-۳، ماهیان آبهای شور هستند، اما تخم کتان نیز منبع گیاهی مهم ALA (اسید چرب اُمگا-۳) است و نسبت اُمگا-۶ به اُمگا-۳ پایینی دارد. همچنین، برای حفظ تعادل پروفایل لیپید سرم خون (کلسترول کل، LDL، HDL، تری گلیسرید و …) مفید است. بنابراین، این دانه می‌تواند جایگزین مناسبی برای منابع اسیدهای چرب چند غیراشباع اُمگا-۳ باشد، به‌خصوص برای گیاهخواران، افرادی که به ماهی حساسیت دارند(۶) و یا آنهایی که زیاد به غذاهای دریایی دسترسی ندارند.

روش نگهداری تخم کتان

تخم کتان نیوشا باید دور از نور، در ظرف دربسته نگهداری شود.
تخم کتان آسیاب شده سریع اکسید (رَنسید یا فاسد) می‌شود. تخم کتان فاسد شده بو و طعم بدی دارد. پس، برای اینکه تخم کتان نیوشا آسیاب شده سریع فاسد نشود، آن را در فریزر یا یخچال نگهدارید.

بهترین زمان مصرف تخم کتان نیوشا

به‌طور کلی، می‌توانید تخم کتان نیوشا را در هر زمان از روز مصرف کنید؛ بهترین زمان مصرف تخم کتان به‌علت مصرف آن نیز بستگی دارد. مثلاً:

قبل از غذا: به‌نظر می‌رسد فیبر تخم کتان نیوشا احساس گرسنگی را کاهش می‌دهد. بنابراین، خوردن آن قبل از وعده غذایی ممکن است باعث کاهش میزان غذای مصرفی شود.

بعد از غذا: به‌دلیل مقدار زیاد فیبر محلول در تخم کتان، خوردن آن پس از وعده غذایی سطح قند خون را کاهش و سطح انسولین را افزایش می‌دهد.

نحوه مصرف تخم کتان نیوشا

به‌طور کلی، می‌توانید روزی۱.۵ تا ۳ قاشق غذاخوری تخم کتان مصرف کنید.

به منظور جذب حداکثر مواد مغذی، بهتر است تخم کتان به شکل آسیاب شده مصرف شود تا تخم کتان کامل؛ چون شکل آسیاب شده آن راحت تر هضم می گردد. تخم کتان آسیاب شده را می توان به تنهایی خورد؛ روی غلات، ماست و سایر مواد غذایی پاشید یا در پخت و پز استفاده کرد.

هر ۱۵-۱۰ گرم تخم کتان نیوشا باید با حداقل ۱۵۰ میلی لیتر مایعات مصرف شود.

عوارض تخم کتان

مصرف خوراکی: مصرف خوراکی تخم کتان در مقادیر توصیه شده برای بسیاری از افراد بزرگسال ایمن به‌نظر می‌رسد. با‌این‌حال، مصرف مقدار زیاد آن همراه با آب بسیار کم می‌تواند باعث نفخ و گاز معده شود.

مشکلات گوارشی: برای افرادی که عادت به خوردن مقدار زیاد فیبر ندارند، گنجاندن سریع تخم کتان در رژیم غذایی می‌تواند باعث مشکلات گوارشی خفیفی مثل نفخ، گاز معده، درد شکمی، حالت تهوع و یبوست شود. بهتر است این افراد با دوزهای کم شروع کنند. همچنین، این مشکل می‌تواند زمانی رخ دهد که مقدار زیادی فیبر با آب کافی مصرف نشود چون آب برای عبور فیبر از سیستم گوارش ضروری است.

افزودن تخم کتان به رژیم غذایی ممکن است تعداد دفعات حرکت روده را نیز افزایش دهد چون تخم کتان یک ملیّن طبیعی است؛ مصرف مقدار مجاز آن، از یبوست جلوگیری کرده و باعث حرکات روده‌ای منظم و سالم می‌شود. با‌این‌حال، مصرف بیش از حد آن، حتی ممکن است در برخی از موارد و در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر (IBS) باعث اسهال شود. افراد مبتلا به IBS از مصرف تخم کتان خودداری نمایند.

بیمارانی که از انقباضات غیرطبیعی دستگاه گوارش، بیماری کاردیا (قسمتی از معده که نزدیک به مری است) یا مِگاکولون (گشاد شدن غیرطبیعی روده بزرگ) رنج می‌برند، باید قبل از مصرف تخم کتان با پزشک مشورت نمایند.

با‌این‌وجود، در اکثر افراد می‌توان با افزایش تدریجی مقدار فیبر مصرفی و نوشیدن آب کافی، از علائم منفی مصرف زیاد فیبر جلوگیری کرد.

انسداد دستگاه گوارش: افراد مبتلا به انسداد روده، تنگی مری، روده ملتهب (متورم) (۴۲) یا فلج روده (اختلال در عملکرد حرکتی روده) (۴۸) باید از مصرف تخم کتان پرهیز کنند. فیبر زیاد موجود در تخم کتان ممکن است انسداد را بدتر کند. (۴۲) افراد دارای مشکل بلع یا هرگونه مشکل گلو، باید هنگام خوردن تخم کتان بیشتر احتیاط کنند.

هر ۱۰-۱۵ گرم تخم کتان باید با حداقل ۱۵۰ میلی‌لیتر آب یا مایع دیگری مصرف شود. مصرف تخم کتان بدون مقدار کافی مایعات ممکن است باعث متورم شدن آن، بسته شدن راه گلو یا مری و حتی خفگی شود.

بارداری: مصرف خوراکی تخم کتان در دوران بارداری ناایمن به‌نظر می‌رسد. تخم کتان می‌تواند شبیه هورمون استروژن عمل کند. به‌عقیده برخی از پزشکان، این عملکرد ممکن است به بارداری آسیب برساند، اما شواهد بالینی معتبری درباره اثر تخم کتان بر بارداری ارائه نشده است. (۴۲)

شیردهی: عوارض جانبی احتمالیِ کم اهمیتی وجود دارند که بر شیردهی یا نوزاد اثر می‌گذارند. اگرچه تخم کتان سمّی نیست، اما به‌دلیل اثر استروژنی‌اش، در دوران شیردهی آن را به‌صورت متعادل مصرف کرده و از مصرف طولانی مدت آن پرهیز نمایید. (۴۹) توصیه می‌شود قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

کودکان: مصرف تخم کتان به‌دلیل اثر استروژنی آن، به کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی‌شود. (۴۸)

دیابت: براساس برخی شواهد، تخم کتان می‌تواند قند خون را کاهش دهد. پس، ممکن است اثر برخی از داروهای دیابت را افزایش دهد و قند خون تا حد زیادی افت کند. بنابراین، اگر مبتلا به دیابت هستید و تخم کتان مصرف می‌کنید، قند خون خود را در فواصل زمانی نزدیک کنترل کنید.

فشار خون بالا: تخم کتان ممکن است فشار خون دیاستولیک (عدد پایینی) را کاهش دهد. به‌لحاظ تئوری، مصرف تخم کتان ممکن است باعث افت بیش از حد فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا که داروی فشار خون نیز مصرف می‌کنند، شود.

فشار خون پایین: تخم کتان ممکن است فشار خون دیاستولیک (عدد پایینی) را کاهش دهد. به لحاظ تئوری، مصرف تخم کتان ممکن است باعث افت بیش از حد فشار خون در افراد با فشار خون پایین شود.

شرایط حساس به هورمون مانند سرطان‌ سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروئیدهای رحمی: تخم کتان ممکن است تا حدی شبیه هورمون استروژن عمل کند. به همین دلیل، این نگرانی وجود دارد که شرایط حساس به هورمون را بدتر کند. با‌این‌حال، برخی تحقیقات آزمایشگاهی و حیوانی اولیه بر این موضوع اشاره دارند که تخم کتان ممکن است مخالف استروژن عمل کند و در برابر سرطان وابسته به هورمون محافظ باشد. با این وجود، تا زمانی که اطلاعات بیشتری در این مورد بدست آید، اگر شرایط حساس به هورمون دارید، از استفاده بیش از حد از تخم کتان خودداری کنید.

سرطان پروستات: در مورد اینکه آیا تخم کتان یا روغن آن اثری بر پروستات یا خطر ابتلا به سرطان پروستات دارد یا خیر، شواهد ضد و نقیضی وجود دارد. (۴۴) محصولاتی حاوی «تخم کتانِ تا حدودی چربی‌زدایی شده» هم در دسترس هستند؛ این نوع تخم کتان میزان آلفا-لینولنیک اسید کمتری دارد. برخی از آقایان این محصولات را انتخاب می‌کنند چون شنیده‌اند که آلفا-لینولنیک اسید ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.

اما به یاد داشته باشید که منبع آلفا-لینولنیک اسید مهم است؛ آلفا-لینولنیک اسید حاصل از منابع لبنی و گوشتی با سرطان پروستات رابطه مستقیم دارد، اما به‌نظر می‌رسد آلفا-لینولنیک اسید حاصل از منابع گیاهی مانند تخم کتان بر خطر ابتلا به سرطان پروستات تأثیری ندارد. پس، احتمالاً آقایان نباید نگران آلفا-لینولنیک اسید تخم کتان باشند. با این وجود، چنانچه مبتلا به سرطان پروستات هستید یا احمال ابتلا به آن در شما وجود دارد، از خوردن مقدار زیاد تخم کتان پرهیز نمایید.

تری گلیسرید بالا: تخم کتانِ تا حدودی چربی‌زدایی شده (تخم کتان با آلفا-لینولنیک اسید کمتر) ممکن است میزان تری گلیسرید خون را افزایش دهد. پس، اگر تری گلیسرید خون شما خیلی بالا است، تخم کتان چربی‌زدایی شده مصرف نکنید.

اختلالات خونریزی: مقدار زیاد اسیدهای چرب اُمگا -۳ ممکن است رقیق‌کننده خون باشد. پس، تخم کتان ممکن است سرعت لخته شدن خون را آهسته نماید. چنانچه اختلال خونریزی دارید یا از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنید، قبل از گنجاندن تخم کتان در رژیم غذایی خود با پزشکتان مشورت کنید.

جراحی: چون روغن تخم کتان ممکن است سرعت لخته شدن خون را کاهش دهد، دو هفته قبل از عمل جراحی از مصرف تخم کتان یا روغن آن خودداری کنید.

ترکیبات ضد‌تغذیه‌ای (آنتاگونیست‌های مواد مغذی): تخم کتان به‌دلیل اینکه دارای پروتئین با کیفیت بالا، لیگنان‌ها،  فیبر رژیمی و اسید چرب ALA (نوعی اُمگا-۳) است، یک سوپرفود محسوب می‌شود. با‌این‌حال، وجود عوامل ضد‌تغذیه‎ای مانند گلیکوزیدهای سیانوژنیک، فیتیک اسید و اُگزالات در تخم کتان، مصرف آن به‌عنوان غذا را محدود می‌کند؛ ممکن است عوارض جانبی‌ای هم داشته باشد.

الف) گلیکوزیدهای سیانوژنیک اصلی‌ترین ترکیبات ضد‌تغذیه‌ای تخم کتان هستند. نه‌تنها تخم کتان، بلکه بسیاری از غذاها مانند بادام هندی، بادام، بعضی از حبوبات و محصولات گیاهی دیگری هم به‌طور طبیعی حاوی مقدار بسیار کمی ترکیبات سیانید هستند. گرما باعث تجزیه این ترکیبات می‌شود. پس، اگر این موادغذایی را خام مصرف کنید، بیشتر احتمال دارد که این مقدار کم سیانید را بخورید.

با‌این‌وجود، حتی اگر تخم کتان را خام مصرف کنید، بدن به‌طور طبیعی این توانایی را دارد که مقدار مشخصی از ترکیبات سیانید را تجزیه کند. مطالعه‌ای در سال ۱۹۹۴ نشان داد که در افراد سالم، مصرف روزانه ۶۰ گرم تخم کتان خام (بیشتر از ۸ قاشق غذاخوری) ایمن است. به گفته آژانس‌های دولتی ایالات متحده، ۲ قاشق غذاخوری تخم کتان خام (حدود ۳ قاشق غذاخوری آرد کتان) ایمن و احتمالاً برای سلامتی هم مفید است.

به این نکته توجه کنید که نگهداری تخم کتان در شرایط نامناسب، ممکن است میزان گلیکوزیدهای سیانوژنیکی را افزایش دهد. همچنین، دانه رسیده نسبت به دانه نابالغ (نرسیده) گلیکوزید کمتری دارد؛ می‌گویند که تخم کتان نرسیده سمّی است. مصرف خوراکی آن احتمالاً ناایمن است.

همان‌طور که گفته شد، گلیکوزیدهای سیانوژنیک در برابر گرما ناپایدار هستند. از‌این‌رو، تخم کتان را معمولاً تفت می‌دهند تا گلیکوزیدهای سیانوژنیک آن حذف شود.

ب) تخم کتان حاوی دو ترکیب فیتیک اسید و اگزالات است؛ این ترکیبات به کلسیم، مس، آهن، منیزیم و روی متصل شده، کمپلکس‌های نامحلول در روده را تشکیل می‌دهند و با جذب این مواد معدنی نیز تداخل ایجاد می‌کنند. فیتیک اسید به میزان زیادی در غذاهای گیاهی وجود دارد؛ عدم تعادل در مصرف فیتات‌ها، کلسیم و روی، باعث کاهش رشد و کاهش میزان روی در استخوان‌ها می‌شود.

آلرژی: گاهی، مصرف تخم کتان یا روغن آن باعث بروز واکنش آلرژی‌زا می‌شود. علائم واکنش آلرژی‌زا عبارتند از: کهیر، مشکل تنفس، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو.

واکنش‌های حساسیت‌زا: به‌طور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویه‌های خاصی حساسیت داشته باشد. این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنش‌های آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمی‌کنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیت‌زا و قطع مصرف آن‌، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.

هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمی‌تواند از واکنش‌های آلرژیک بدن‌های مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش می‌آید اما به هر حال ممکن است مصرف‌کنندگانی با آن مواجه شوند.